■ 
1) To, co się prawnie nazywa NOWĄ SZTUKĄ, dąży 
do doskonałości formy plastycznej 
THEO VAN DOESBURG 
2) Do analizy dziedziny plastyki nie możemy sto 
sować uniwersalnej metody badań, zacierającej różnicę, 
istniejącą pomiędzy plastyką a innemi dziedzinami. 
3) Doskonałość dzieła sztuki musi być samą treścią 
nie odbitką i opowiadaniem o innej treści, przeżytej gdzie 
indziej i następnie znajdującej swój ślad I odzwierciadienle 
w postaci dzieła sztuki. 
NB. Dzieło sztuki plastycznej nie powinno być rów 
nież opowiadaniem o treści dnia dzisiejszego. Niech miarą 
teraźniejszości jego będzie miara doskonałości, możiiwa do 
osiągnięcia dopiero dziś. 
1 
4) Sztuka klasyczna osiągnęła pewien poziom do- 
Rozwojowi dalszemu stały na przeszkodzie: 
zapędy literackie, zasada symetrji i t. zw.,,szlachetna okrą 
głość’’ kształtów. 
skonałości. 
5) Dzieło sztuki musi być zbudowane według praw 
swoich własnych. Nie może być wzorem ani dokładność 
Fotografji, ani próbki wyrobów industrjalnych, ani jakakol- 
iv ekbądź rzecz inna. 
6) Dzieło sztuki plastycznej nie wyraża nic. Dzieło 
sztuki nie jest znakiem czegokolwiek. Ono jest (istnieje) 
samo przez się. 
9 
7) Dzieło sztuki plastycznej jest ORGAN CZNOŚCIĄ ZJAWISKA PRZESTRZENNEGO. 8) Dynamizm jest akcją czaso - przestrzenną, ą więc nie należy do sztuki 
plastycznej. 9) Dzień dzisiejszy przekroczył kierunki sztuki t. zw. nowej: kubizm, futuryzm, suprematyzm, ugruntowane na pierwiastku dynamicznym. 10) Kubizm, wy 
chodząc z jednolitego systemu kontrastów, wynalazł — wprowadził różnicę fakturowania i różnicę kształtów. 11) Dawniej chciano osiągnąć organiczność dzieła sztuki 
przez naśladowanie kształtów organicznych przyrody lub przez naśladowanie hieromatematyki Pitagorasa (w zdobnictwie — zasada symetrji, trójkąt Leonarda da Vinci, 
Praw sztuki nie da się pogodzić z prawami przyrody. ALBO LOGIKA SZTUKI, ALBO LOGIKA PRZEDMIOTU. Również 
zbankrutowały już od czasu fresków Rafaela. 
przekątnia Tintoretta). To się nie dało zrobić. 
* • • * v 1 ‘ ■ ‘ ** • . - . . / -• . " 4 V : v . . * ••• . . * •• \ „ i 
beztwórcze szematy Pitagorasa, nie wynikająee z istoty sztuki, lecz w sposób gwałtowny wtłoczone w nią 
*« •»**« a A V a . . \ * * . \ / 0 £ • M % • S • _ * X . • 
A _ ^ I W * ^ 1 •_ A • r »• R • • • t , » 9 a _ . ^ • % 
* I V m • * » ’ ^ pa j A ■ f J • • * 9 » , ( I i , • •• » & • > ^ «: ** a • • " # • ^ » a. . * ■ ^ W . a _ - 
Od tego czasu datujemy początek skonu zasad symetrji. 12) Wyprowadzając dzeło sztuki z obrazu techniki obecnej, artysta jest nieco biiższy swego celu 
gdyż jedno, jak drugie jest tworem rąk ludzkich. Lecz tu winien stary pogląd literacko • naturalistyczny obraz opowiada” „obraz wyraża” „obraz odtwarza”) 
. . L . * „ V • • *", ■ • ■ "• % - . v • » • . r\S €•* \ m .*• i v V.. -, •. . • • . . • ' • • - • i r V*' ' w • v* “ ‘..y * v # ‘ . . . .\ *' • • 
tymczasem, gdy obraz nic nie odpowiada, nic nie wyraża, nic nie odtwarza — on jest, istnieje. Zatarto różnicę celu, a więc i systemu budowy. Maszyna jest całością 
» ' ^ # ^ i 4 4 • . i * + * * » \ . *4 % 
organiczną, mającą na celu doskonałość wytwarzania Jako całość, może być piękną, chociaż do tego nie dąży. Dzieło sztuki zaś jest CAŁOŚCIĄ ORGANICZNĄ WZRO- 
. . li. « * ł ^ ■ I I V 1 • A ^ r. 1 A • • . • ?• % ^ • # f ^ ^ i . % ^ ^ * • « • ^ ' • * . . • 
' • i t S .# # f ^ * v ; • ^ ^ x . *; * w k w** ^ ^ f r V ? ; l, • ** ’ • # ' •, f • • A •’ 1 » * 
KOWĄ. I jako całość może być piękne, chociaż również do tego nie dąży. 
> 
1 
1 
W. STRZEMIŃSKI 
* 
• - 
i 
I 
UMK 
PI 
I 
I 
' fi 1L i 
•‘A'. , *WTk i 3 ■;./;» 
mi 
M 
Si* 
i 
li 
w • 
/i/. 
i 
* 
JK 
IŃ" 
s mm 
.* 
a 
« 
* 
B 
l 
A* M 
& 
W 
mmm 
L 
W 
f 
®Sl®l 
f 
Si 
' 
ł * 
! i 
• •• 
- 
/ 
ilf 
W 
- 
ŁKLu 
! 
•>> 
i ■ -; 
n 
f 
' 
r 
I 
i 
m 
m 
: 
I 
: 
; 
Li, 
fmm 
m 
I 
4 
* i 
I 
•m, 
pt 
i:;: 
;#Sff 
IM 
■- 
? 
i 
1 
* 
' 
•/,*•• ł 
« 
I 
- 
TANKIjPRZT PRACY 
:i'fe 1 *S» 
f 
m 
i 
pw 
1 
f 
^ ; P 4 , 
: 
N 
W* 
i » 
f-S) 
#£ i 
i 
i 
i 
■ 
, iotatf V 
I 
f 
L 
K 
ffi 
i ’-rJ 
i : rt 
u! 
i 
ł 
f 
-*• 
N 
f, 
. 
;■ 
fi 
i 
iSmd 
w 
» 
“i 
i 
" k c 
I 
•X I 
V\ ? 
I \ \ . 
f 
UliBlf'® 
lafmn 
i 
I 
r; 
f 
■i 
... 
n 
I 
:: 
% 
?s?s? 
ll#i, 
■ • . : i: • 
SUK. 
^ifgĘr 
( 
kih -m 
r 
v 
-• 
I 
X. 
ł: 
Hi 
m 
Ha: 
uW 
rHH$L 
.» 
4? s 
■1-7,‘ V/ 
•T 
* 
•* 
W 
*>. 
lim 
# 
cjar?tłi 
m 
<n 
Pt 
r'H 
m 
* 
bi 
i 
i 
i 
j 
?.a: 
Si •' '. ' \-' ; /. 
Vi.. •'•* i 'Z ? !Ż3VMrv 
is 
i: 
Ł 
IM 
1» 
i- 
1 
'.i 
i 
i* 
i 
m 
m 
i m 
i 
i 
m 
i/r 
i 
i 
■ 
i 
rWiWI 
< 
m 
i 
> 
' 
mmSm 
i 
m 
! 
; -iM 
,n 
i 
i 
< 
ii 
11 
m 
w 
a 
'#!|v 
'* r, ‘ “nHfl' kil • 
■W. - Is 
mmh 
•n* 
•• 
/ 
i 
li 
Wiln}-!}!) 
K.!2r^ 
i-* 
N 
i 
<V 
Św. 
* 
1 
4ł.u 
Rsr - 
i 
•j 
* •’ 
i 
ifgK 
n 
.•fiuiPaHr; 
- ' 
yjźm 
mwimrn 
i 
t,- 
« 
i 
i 
w 
*1 * 
I 
. 
W/f.Aą 
i 
V,, 
' * 
i 
>-' r - 
i:/. 
#: 
i 
:/a' 
: 
f 
wg 
* ■*•■» 
•1 
* ł 
- i i 
X 
I 
' - :r. 
■« 
I- 
ER 
ł, 
^ I 
n 
!łTteł 
.■ 
m 
t 
a * 
m 
f 
...i'/: 
li. 
i* 
■•i 
w, 
łj 
r 
‘ 
t 
T'l 
i 
! 
ars 
rrj 
L-l:* 
a 
' 
i 
,. ł _. 
V 3/: 
m. y - 
-■ /; a# 
g» ni 
■ - - ^8 
u I ® 
H I* 
/( // /.//,/ S:V 
■ ■/> % ■ 
v*&i.piwwknż. riijf !i%Sr>i i 
»:;l 
I 
; 
I 
7 
it£ 
ł.’.' 
■M 
sl 
- 
•* 
i 
% 
i: 
r‘ 
i 
7T-/.7 
7-‘; 
H: 
W, 
/ 
I 
I 
n 
f 
1 
•-i' 
e 
•fe 
i 
- 
i 
a 
Ł 
«■ 
*: 
n 
W 
.•f 
r 
■ 
•L&r-''- 
mm: 
m 
r 
& 
li 
■t. 
I 
: 
IźrU 
:. i 
:r 
i 
J mmmmmBSi 
mm 
w 
1 
h nf - Jh/MH'* 
ą?m 
■ 
i 
‘**1 
ł/w/ 
I 
’■ '.f* 
• ii, '"i 
i 
W? 
0; 
i 
m 
Mi 
J 
i 
/. 
i* /. <N 
H‘ni 
p! 
i 
S'-7 
'' 
I 
i 
ll-lKi: fi:!: 
u fi 
• »ya»ś- 
i 
1 
> x '7,t ' . ... 
■? 
II 
f/l/ł 
1 
: 
WJ 
7' 
lietf 
ijjjj |S®fr; >/vV;A 
i 
i-uis 
: bap.iJL 
« 
•• 
ŚJ.-*/. 
;.l 
•7 
.. 
0 
UW 
nip}:!. 
g isuts,‘: , > 
I 
r 
e 
W 
ZfiU 
... 
i 
m 
- 
i 
,7. / 
JA 
i 
mm 
i 
m 
•ni 
li 
■7 
I 
> 
A-a:- 
V 
- ■ Ij" 
•>|V 
,7; 
12